Η επανάσταση του Ινδού γραφειοκράτη

Tου Νικου Κωνστανταρα

Η μαγεία της ανάγνωσης εφημερίδας, την οποία δεν μπορεί να αντικαταστήσει η ψηφιακή ενημέρωση, είναι η συνάντηση με το απρόσμενο, με ένα πολύ χρήσιμο άρθρο που αν οι υπεύθυνοι του εντύπου δεν το είχαν επιλέξει για ειδική προβολή ίσως να μη το βλέπαμε ποτέ. Ετσι, λοιπόν, ξεφυλλίζοντας την International Herald Tribune της Πέμπτης, διάβασα για έναν άνθρωπο, ο οποίος, με τη θέλησή του να κάνει κάτι καλό για τους συμπολίτες του, άλλαξε τη μοίρα της χώρας του, της Ινδίας. Η ιστορία του Βεργέζ Κούριεν, που πέθανε στα 90 του την περασμένη Κυριακή, μου ήταν άγνωστη, αλλά με έκανε να σκεφθώ έντονα την Ελλάδα, την ώρα που η χώρα μας έχει ανάγκη από τέτοιους ανθρώπους. Ο Κούριεν σπούδασε στην Ινδία και τις ΗΠΑ πριν διοριστεί (με βαριά καρδιά) σε δημόσια υπηρεσία στη μικρή αγροτική πόλη Ανάντ το 1949. Τυχαία, ο μηχανικός-μηχανολόγος ανέλαβε τη διεύθυνση ενός συνεταιρισμού γαλακτοπαραγωγών και άρχισε να ψάχνει τρόπους να αυξήσει την παραγωγή. Το πρόβλημα της Ινδίας ήταν ότι είχε άφθονα βουβάλια, των οποίων το γάλα δεν μπορούσε να εκμεταλλευτεί επαρκώς, και λιγότερες αγελάδες, οπότε αναγκαζόταν να εισάγει γάλα από τη Δύση. Ο Κούριεν επιστράτευσε έναν φίλο χημικό και κατάφερε κάτι που οι ειδικοί τού έλεγαν ότι ήταν αδύνατο - μετέτρεψε το βουβαλίσιο γάλα σε σκόνη και έτσι μπορούσε να το εκμεταλλεύεται πλήρως. Οπως γράφει ο Μάνου Τζόζεφ, διευθυντής του ινδικού περιοδικού Open, ο Κούριεν «μεταμόρφωσε την Ινδία από χώρα με ανεπάρκεια στο γάλα στον μεγαλύτερο παραγωγό γάλακτος στον κόσμο, μετέτρεψε έναν συνεταιρισμό γαλακτοπαραγωγών μιας μικρής επαρχιακής πόλης στη μεγαλύτερη εταιρεία τροφίμων στη χώρα, έσωσε εκατομμύρια αγρότες από αμείλικτη φτώχεια και, με τον καιρό, έγινε ένα από τα λίγα αγαπητά δημόσια πρόσωπα στην Ινδία». Ο «πατέρας της Λευκής Επανάστασης», ο οποίος πολέμησε μεγάλα πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα για να πετύχει, αποκαλούσε τον εαυτό του «υπάλληλο των αγροτών». Αν είχαμε έναν τέτοιο άνθρωπο σήμερα, σε οποιοδήποτε πεδίο της δημόσιας ζωής, θα μπορούσε να αρχίσει η ανάκαμψη της χώρας. Δεν χρειαζόμαστε άλλον έναν χαρισματικό λαοπλάνο, αλλά κάποιον που θα έβλεπε και τις ελλείψεις και τον φυσικό και ανθρώπινο πλούτο της χώρας, τις στερήσεις και τις ευκαιρίες, που θα μπορούσε να προτείνει λύσεις που θα οδηγούσαν στην ανάπτυξη, στην αναπτέρωση της ελπίδας. Είτε στην πολιτική είτε στην οικονομία είτε στην τέχνη, μια γυναίκα ή ένας άνδρας που θα εμψύχωνε τον λαό με καλές ιδέες και πετυχημένες εφαρμογές θα ξεκινούσε μια επανάσταση. Μια επανάσταση που δεν θα βασίζεται στη σύγκρουση μεταξύ ομάδων για τη νομή της εξουσίας αλλά στην παραγωγή και την ανάπτυξη. Σήμερα, το μεγάλο ζήτημα στην Ελλάδα, αλλά και στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης είναι το πώς οι πολίτες θα αποδεχθούν τις πολιτικές λιτότητας και τις μεταρρυθμίσεις που έχουν ταυτιστεί με τη στέρηση και την απελπισία. Πώς μπορεί ένας λαός να αντέξει να του συμπεριφέρονται σαν να είναι επαίτης και να σταθεί πάλι υπερήφανος; Μόνο όταν δει ότι η χώρα του άρχισε να δημιουργεί πάλι, ότι η «ομάδα» έχει ταλέντο και σύστημα και πετυχαίνει γκολ. Και ενώ γνωρίζουμε ότι μόνο με ομαδική προσπάθεια μπορούμε να πετύχουμε, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η καλή ομάδα απαρτίζεται από άτομα τα οποία τα δίνουν όλα για την ομάδα. Αυτή η προσφορά είναι που κάνει τη διαφορά: ο δημόσιος υπάλληλος που δεν αρκείται στο να πηγαίνει στη δουλειά και να περνάει την ώρα του, αλλά που βλέπει προβλήματα και τα λύνει· ο επιχειρηματίας που βασίζει την επιτυχία του στην ποιότητα των προϊόντων και στην ευημερία των εργαζομένων του· ο πολιτικός, ο διανοούμενος, ο δημοσιογράφος που αναζητεί την αλήθεια και όχι το συμφέρον· ο πολίτης που βλέπει στο κοινό καλό τη δική του πρόοδο. Τα πλούτη και τα κάλλη της χώρας μας είναι γνωστά, όπως και τα προβλήματα και η νοοτροπία ότι πρέπει να φυλαγόμαστε μη μας πιάσουν κορόιδο κάποιοι πιο έξυπνοι. Ο Κούριεν, γράφει ο Τζόζεφ, «έβλεπε τον κόσμο ως μια διαμάχη μεταξύ των έξυπνων και των μη έξυπνων, και συνεργαζόταν και με τις δύο πλευρές για να πετύχει τους στόχους του». Αυτό ίσως ήταν το μεγάλο μυστικό της επιτυχίας του τυχαίου επαναστάτη: συνεργαζόμενος με όλους, τους έκανε να αισθάνονται ότι όλοι ήταν συμμέτοχοι, όλοι πολύτιμοι, στην κοινή προσπάθεια. Πηγή: Καθημερινή