Τι πραγματικά σημαίνει «επιλεκτική χρεοκοπία»;

Wednesday, 13 July 2011 12:02

Με την άνεση που έχει στο χειρισμό της ελληνικής γλώσσας (ενσωματώνοντας εσχάτως και αγγλικές λέξεις στο λόγο του, παρότι σπούδασε στη Γαλλία), ο Β. Βενιζέλος θέλησε χθες να καθησυχάσει τους Έλληνες, σε ό,τι αφορά τη λεγόμενη «επιλεκτική χρεοκοπία» και τις συνέπειές της. «Δεν είναι αυτό που νομίζετε», ήταν το πνεύμα των δηλώσεων του κ. Βενιζέλου, «γιατί η επιλεκτική χρεοκοπία δεν είναι στην πραγματικότητα... χρεοκοπία».

Ας παρακολουθήσουμε για λίγο τις λεκτικές ακροβασίες του υπουργού Οικονομικών, στην προσπάθεια του να μετριάσει τους φόβους των Ελλήνων για την αναπόφευκτη κατάταξη των ελληνικών ομολόγων από τους οίκους αξιολόγησης στην κατηγορία του “selective default”, καθώς, όπως ανακοίνωσε ο επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων, Όλι Ρεν, οι υπουργοί Οικονομικών οριστικοποίησαν την Δευτέρα την απόφασή τους να μετάσχουν και οι ιδιώτες πιστωτές στη νέα χρηματοδότηση της Ελλάδας:

n  «Είναι σαφές ότι δεν πρέπει να συγχέουμε και δεν συγχέουμε στο Eurogroup προσλήψεις, δηλαδή αξιολογήσεις με πραγματικά οικονομικά γεγονότα», τόνισε ο κ. Βενιζέλος. «Τώρα δεν είμαστε στα πραγματικά οικονομικά γεγονότα. Τώρα είμαστε σε προσλήψεις που κάνουν διάφορες οντότητες, όπως για παράδειγμα οι οίκοι αξιολόγησης ή οι εκτιμητικές εταιρείες».

n  «Το selective default δεν είναι ένα πραγματικό γεγονός», πρόσθεσε. «Είναι στην πραγματικότητα μία αξιολόγηση. Είναι ένα επίπεδο αξιολόγησης το οποίο βεβαίως τοποθετείται κάτω από τα επίπεδα τα οποία συνήθως χρησιμοποιούνται, αλλά δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να μετατρέπουμε μία πρόσληψη -μία perception αν μου συγχωρέσετε την έκφραση- με μια πραγματικότητα και δεν πρέπει να μετατρέπουμε την εκτίμηση ή την πρόσληψη σε αυτοτροφοδοτούμενη προφητεία».

Αν θελήσουμε να αποδώσουμε σε απλά ελληνικά όσα είπε ο κ. Βενιζέλος, η επιχειρηματολογία του είναι απλή: χρεοκοπία της Ελλάδας δεν θα υπάρξει και ας λένε ότι θέλουν οι οίκοι αξιολόγησης! Αυτοί ζουν και λειτουργούν σε κάποιο δικό τους, παράλληλο σύμπαν. Η... πραγματική πραγματικότητα είναι αυτή που βλέπουν οι υπουργοί Οικονομικών και αυτή -και μόνο αυτή!- καλούνται να δουν και οι πολίτες.

Αυτά τα επιχειρήματα, όπως και άλλα που διατυπώνουν δημόσια Ευρωπαίοι ομόλογοί του, για να μην αδικήσουμε τον κ. Βενιζέλο, είναι θαυμάσια για να «χρυσώσουν το χάπι» της επιλεκτικής χρεοκοπίας για τους πολίτες -και, κυρίως, για τους καταθέτες. Ας μην αυταπατόμαστε, όμως: η «επιλεκτική χρεοκοπία» είναι μια μορφή πραγματικής χρεοκοπίας, με πραγματικές συνέπειες, στον πραγματικό κόσμο!

Στον κόσμο των αγορών, αυτό που μπορεί να φαίνεται σαν εφεύρημα των οίκων αξιολόγησης ή των αναλυτών κάποιων μεγάλων τραπεζών, αποτελεί, δυστυχώς για τον κ. Βενιζέλο, μια πραγματικότητα, με την οποία όλοι θα πρέπει να ζήσουμε. Ας μην ξεχνάμε ποια είναι η βάση στην οποία στηρίζεται όλο το οικονομικό σύστημα της ευρωζώνης: τα κράτη υποχρεούνται να δανείζονται από τις αγορές (δεν μπορούν να δανεισθούν από την κεντρική τράπεζα, τυπώνοντας «φρέσκο» χρήμα). Και οι απρόσωπες αγορές, με τη σειρά τους, έχουν συμφωνήσει να αξιολογούν τα χρέη με βάση τα κριτήρια και τις βαθμολογίες τριών μεγάλων οίκων αξιολόγησης.

Έτσι, οι θεωρητικές αξιολογήσεις των οίκων (τα perceptions, κατά τον κ. Βενιζέλο) δημιουργούν απολύτως πραγματικές κινήσεις κεφαλαίων, ανεβάζουν ή μειώνουν κόστη δανεισμού και δίνουν τη βάση για «στοιχήματα» στη δευτερογενή αγορά χρέους και στις αγορές παραγώγων.

Ακόμη και η ΕΚΤ, όταν αξιολογεί ομόλογα για να αποφασίσει πόσα θα δανείσει στις τράπεζες που τα προσκομίζουν ως εγγυήσεις δανεισμού, στις αξιολογήσεις των οίκων αυτών στηρίζεται. Γι’ αυτό και αποτελεί μεγάλη είδηση, όταν αποφασίζει, όπως έκανε ήδη για την Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία, να σταματήσει να λαμβάνει υπόψη τις βαθμολογίες των οίκων και να δέχεται τα ομόλογα αυτών των τριών (χρεοκοπημένων) χωρών της ευρωζώνης ως εγγυήσεις για δανεισμό των τραπεζών.

Ας μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι ακόμη και οι μηχανισμοί διάσωσης κρατών της ευρωζώνης, όπως τοEFSF, δανείζονται από τις αγορές για να δώσουν δάνεια και το πετυχαίνουν με χαμηλά επιτόκια χάρη στις αξιολογήσεις «τριπλού» Α που παίρνουν από τους ίδιους οίκους αξιολόγησης, που η Ευρώπη κατακεραυνώνει, όταν υποβαθμίζουν άλλα κρατικά ομόλογα.

Συνεπώς, η αξιολόγηση της Ελλάδας σε βαθμίδα «επιλεκτικής αθέτησης υποχρεώσεων (χρεοκοπίας)» θα είναι ένα πραγματικό γεγονός, με πραγματικές συνέπειες για τη χώρα, γιατί οι ίδιες οι πολιτικές ηγεσίες της Ευρώπης έχουν τοποθετήσει τους οίκους αξιολόγησης στο κέντρο του οικονομικού σύμπαντος της Γηραιάς Ηπείρου, ασπαζόμενες τις θεωρίες περί ελεύθερης αγοράς, που τα πάντα ρυθμίζει σωστά εν τη σοφία της.

Η αξιολόγηση της Ελλάδας σε βαθμίδα «επιλεκτικής χρεοκοπίας» τυπικά θα είναι ορθή, ό,τι και αν λένε οι υπουργοί της ευρωζώνης: όταν μια χώρα υποχρεώνει τους πιστωτές της να πάρουν νέα ομόλογα, αντί για ομόλογα που λήγουν, αυτό αποτελεί τον ορισμό της επιλεκτικής χρεοκοπίας.

Το “selective default” θα έχει δύο σοβαρές παρενέργειες, μία βραχυπρόθεσμη και μία μακροπρόθεσμη για την Ελλάδα:

n  Βραχυπρόθεσμα, οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να βρουν μια λύση για τη χρηματοδότηση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος. Ή θα πρέπει να δανείσει τις τράπεζες η ΕΚΤ με εγγύηση ομόλογα που οι οίκοι αξιολόγησης θα λένε ότι έχουν χάσει την αξία τους, ή θα πρέπει να βρεθεί μια άλλη λύση χρηματοδότησης. Αυτό είναι ένα σοβαρό πρόβλημα της οικονομικής και της νομισματικής πολιτικής, με σοβαρές αντανακλάσεις για τους καταθέτες και την πραγματική οικονομία, αν κάτι πάει στραβά. Και προς το παρόν η ευρωζώνη δεν έχει αποφασίσει πώς θα το λύσει.

n  Μακροπρόθεσμα, αυτή η αξιολόγηση της Ελλάδας θα απομακρύνει ακόμη περισσότερο το χρόνο επιστροφής της χώρας στις αγορές. Για να «σκαρφαλώσει» η πιστοληπτική αξιολόγηση ενός εκδότη από το “selective default” στο “investment grade” (επενδυτική βαθμίδα, που επιτρέπει σε σοβαρούς επενδυτές να αγοράσουν χρέος), συνήθως χρειάζονται αρκετά χρόνια. Εκτός αν, στο μεταξύ, οι Ευρωπαίοι δημιουργήσουν ένα δικό τους οίκο αξιολόγησης, που οι βαθμολογίες του θα λαμβάνονται σοβαρά υπόψη από τους επενδυτές, και αυτός θα αποδώσει στην Ελλάδα βαθμολογία «τριπλού Α», ώστε η ζωή να συνεχισθεί κανονικά! Επειδή, όμως, τέτοια θαύματα δεν γίνονται, ας μην περιμένουμε γρήγορα επιστροφή της χώρας στις αγορές...

Πηγή : www.banksnews.gr