ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΓΟΥΛΗ
goulis@ekdotiki.gr
Από τις.. στάχτες της θα ξαναγεννηθεί η Ισλανδία, η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα που γνώρισε τη λαίλαπα της οικονομικής κρίσης. Το πλήγμα που σάρωσε σχεδόν τα πάντα, έδωσε την ευκαιρία στους Ισλανδούς να ξαναβάλουν τα θεμέλια της χώρας και ξεκινούν από το Σύνταγμα.
Στις κάλπες προσέρχονται σήμερα οι Ισλανδοί για να εκλέξουν αυτούς που θα ξαναγράψουν το Σύνταγμα της χώρας, ενώ μεταξύ των υποψηφίων δε συγκαταλέγονται οι βουλευτές, ο προέδρος και τα μέλη της επιτροπής ποιυ διοργανώνει τη διαδικασία. Οι υποψήφιοι είναι 523 «ανώνυμοι» Ισλανδοί που επελέγησαν από τους περίπου 1.000, ηλικίας από 18 έως 89 ετών, οι οποίοι κατέθεσαν αρχικά τις απόψεις τους για το νέο Σύνταγμα της Ισλανδίας. Πρόκειται για φοιτητές, καθηγητές, φορτηγατζήδες, δημοσιογράφους, δικηγόρους, ειδικούς στην πληροφορική και γενικά άτομα από σχεδόν όλο το φάσμα της κοινωνίας, τα οποία είχαν την ευκαιρία να αναπτύξουν τις απόψεις τους στο κρατικό ραδιόφωνο και να καταθέσουν τα επιχειρήματά τους για να πείσουν τους συμπατριώτες τους. Από τις κάλπες θα εκλεγούν 25 έως 31 άτομα, με τον τελικό αριθμό να εξαρτάται από τις ποσοστώσεις περί φύλου και ισότητας, τα οποία θα έχουν δικαίωμα να απέχουν από την εργασία τους για όσο διάστημα διαρκεί η αναθεώρηση του Συντάγματος.
Η πρωτοφανής δημοκρατική διαδικασία δρομολογήθηκε μετά την έρευνα της ειδικής κοινοβουλευτικής επιτροπής, η οποία έδειξε πόσο σαθρό ήταν το ισλανδικό οικοδόμημα. Αλλωστε, η κατάρρευση της χώρας μετά το ξέσπασμα της κρίσης τον Οκτώβριο του 2008 ήταν ταχύτατη.
Από τα ψηλά στα χαμηλά
Από διεθνές χρηματοοικονομικό κέντρο στο οποίο μετατράπηκε η Ισλανδία σε διάστημα λίγων χρόνων, προκαλώντας ευφορία στην πλειοψηφία των 320.000 κατοίκων της, η χώρα γνώρισε μέσα σε λίγους μήνες την άλλη πλευρά του νομίσματος. Οι τράπεζες κατέρρευσαν, το εθνικό νόμισμα, η κορόνα, έχασε την αξία του και οι δανειολήπτες, κυρίως σε ξένα νομίσματα, βρέθηκαν με διπλάσια έως και τετραπλάσια χρέη. Η οργή των πολιτών φούντωσε, καθώς αποκαλύφθηκε η ανεπάρκεια των κρατικών παραγόντων και η ανικανότητα των μάνατζερ, ενώ η περηφάνια για τις πρώτες θέσεις στη λίστα της Διεθνούς Διαφάνειας έγινε ντροπή μέσα σε λίγους μήνες όταν αποκαλύφθηκε το εύρος της διαφθοράς.
Τώρα η απόφαση να αναθεωρηθεί, με τη συγκεκριμένη μέθοδο, το Σύνταγμα που πρακτικά είναι αντίγραφο του δανικού από το 1944 όταν η Ισλανδία έγινε ανεξάρτητη, αποκαθιστά στα μάτια των Ισλανδών την τιμή που έχασαν στα χρόνια του παράλογου πλουτισμού. Η διαδικασία θα διαρκέσει περίπου ένα χρόνο και όταν ολοκληρωθεί, θα δρομολογηθούν η ανοικοδόμηση και συμφιλίωση, οι οποίες για να επιτευχθούν, όπως επισήμανε η πρωθυπουργός, Τζοάνα Σιγκουρνταρντοτίρ, απαιτείται η ενεργός συμμετοχή όλου του έθνους.