Οι καρκινικοί δείκτες

Γράφει ο
Νίκος Καλλιακμάνης

Μείωση στην ποσότητα συστατικών που παράγει ο όγκος, παράγωγων του όγκου ή στο ίδιο το κυτταρικό υλικό που αποτελούν τον καρκινικό δείκτη, αντανακλά μείωση της μάζας του όγκου στον ανθρώπινο οργανισμό. 

Αυτό συμβαίνει μετά από επιτυχημένη θεραπεία. 

Παραδείγματα γι’ αυτά αποτελούν α) οι παραπρωτεΐνες “Μ component” που συνοδεύουν το πολλαπλούν μυέλωμα και τη μακροσφαιριναιμία του Waldenstrőm β) η ανθρωπειός χοριονική γοναδοτροπίνη στην περίπτωση του χoριοκαρκινώματος και καρκίνου των όρχεων γ) η όξινη φωσφατάση του προστάτη αδένα δ) τα στεροειδή ούρων στο καρκίνωμα των επινεφριδίων και παρανεoπλασματικό, σύνδρομο Gushing ε) η μέτρηση του 5-hydroxyindoloacetic acid στο καρκινοειδές σύνδρομο στ) η μέτρηση της PSA για καρκίνο προστάτου μετά την εγχείρηση. 

Έτσι τα εμβρυϊκά αντιγόνα που εκκρίνουν οι όγκοι, χρησιμεύουν για την α) διάγνωση β) παρακολούθηση της πορείας της νόσου και γ) την θεραπευτική απόκριση των νεοπλασιών. 

Τα παραπάνω δεδομένα εφαρμόζονται α) στην εμβρυϊκή σφαιρίνη (aFP) για το ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα για τον καρκίνο των όρχεων, τερατοεμβρυϊκό καρκίνωμα και πολλές φορές στο γαστρικό καρκίνωμα β) ο καρκινικός δείκτης CA-125 στον καρκίνο των ωοθηκών γ) το CEA για διάγνωση και παρακολούθηση θεραπείας του καρκινώματος κόλου, πνευμόνων, μαστού και παγκρέατος. δ) Τα CA 15-3 και CA 27-29 προσδιορίζουν τις υποτροπές του καρκίνου μαστού αλλά χρησιμεύουν κυρίως για την απόκριση και πορεία της θεραπευτικής αγωγής ε) το CA 19-9 σε προσδιορισμό με την ραδιοανοσολογική μέθοδο εκτιμάται στην θεραπεία του καρκίνου του παγκρέατος.. 

Γενικά η εξέλιξη και εργαστηριακή εφαρμογή των μονοκλωνικών αντισωμάτων προσφέρει την δυνατότητα ανίχνευσης και πρόωρης διάγνωσης καρκινικών δεικτών και σκιαγράφησης μεγάλου αριθμού καινούργιων τέτοιων δεικτών για την διάγνωση των νεοπλασιών. 

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ P.S.A. 

Το PSA είναι μία ανοσογενετική γλυκοπρωτεΐνη που παράγεται αποκλειστικά από τον προστάτη αδένα, χρησιμοποιείται σε ευρεία κλίμακα παγκοσμίως για την διάγνωση του καρκίνου προστάτη. 

Το PSA χρησιμοποιήθηκε στην αρχή σαν δείκτης της μάζας του όγκου αλλά σήμερα έχει καθιερωθεί παράλληλα με την δακτυλική εξέταση διά του ορθού σαν “διαγνωστικός” δείκτης υφιστάμενης νεοπλασίας.

Έτσι θεωρείται ότι ο συνδυασμός α) με μονοκλωνικά αντισώματα τιμής PSA > 4ng/mL και β) θετική δακτυλική εξέταση γ) διά του ορθού υπερηχογραφική απεικόνιση προστάτη, παρέχουν ενδείξεις υψηλής ευαισθησίας και ειδικότητας για διάγνωση του καρκίνου του προστάτη. 

Η ετήσια εξέταση με τους παραπάνω χειρισμούς και ευρήματα όπως (αριθμητική τιμή PSA) που πρέπει να γίνεται σε ηλικίες 50 ετών και άνω, θεωρείται ότι προσφέρει προσδόκιμο ζωής τουλάχιστον 10 έτη. 

Έτσι με τιμή PSA < 1ng/mL παρατηρήθηκε με στατιστικά δεδομένα αλλαγές σε περίοδο 5 ετών. 

Άτομα με τιμή 1-2 ng/mL PSA διάγουν φυσιολογικά για 2 χρόνια. Αντίθετα άτομα (ποσοστό 83%) που η αρχική εκτίμηση PSA ήταν 3-4 ng/mL εμφάνισαν πρόβλημα σε πέντε έτη. 

http://www.elzoni.gr