3 σπουδαίοι Έλληνες του εξωτερικού μιλούν στο In2life

Της Έλενας Μπούλια

Το πάθος για την επιστήμη και την τέχνη δεν έχει σύνορα και αυτό το επιβεβαιώνουν δεκάδες Έλληνες που αποφάσισαν να φύγουν από την Ελλάδα, σε μικρή ακόμα ηλικία, και να κυνηγήσουν τα όνειρά τους ανά τον κόσμο, ελπίζοντας σε γνώσεις, εξέλιξη και -γιατί όχι;- διακρίσεις που η πατρίδα τους δεν θα μπορούσε να προσφέρει. Και δεν ήταν λίγοι αυτοί που δεν διαψεύστηκαν.

Τρεις σημαντικοί Έλληνες που κάνουν υπερήφανη την χώρα σε Ευρώπη και Αμερική μίλησαν στο In2life για την ζωή και το έργο τους εκεί. Ο κορυφαίος φυσικός Δημήτρης Νανόπουλος, ο παγκοσμίως αναγνωρισμένος εικαστικός Stephen Antonakos και ο σημαντικότατος συνθέτης και καθηγητής Πανεπιστημίου Χρήστος Χατζής μιλούν για τους λόγους που αποφάσισαν να ζήσουν «έξω», για τις εντυπώσεις τους από τον τρόπο που ζουν και δουλεύουν Ευρωπαίοι και Αμερικάνοι, καθώς και για τα καλά και κακά της χώρας μας που άλλοτε την πάνε μπροστά και άλλοτε πίσω, ενώ απαντούν στο αν ποτέ θα επέστρεφαν ή όχι μόνιμα στην Ελλάδα.

Δημήτρης Νανόπουλος
Ακαδημαϊκός, Διακεκριμένος Καθηγητής Φυσικής Texas A&M University
Ο Δημήτρης Νανόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα στις 13 Σεπτεμβρίου 1948. Σπούδασε Φυσική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και συνέχισε τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο Sussex της Αγγλίας, όπου απέκτησε το διδακτορικό του, το 1973, στη Θεωρητική Φυσική των Υψηλών Ενεργειών. Από εκεί βρέθηκε στο Κέντρο Πυρηνικών Ερευνών Ευρώπης (CERN), στην Ecole Normale Superieure στο Παρίσι, και στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, στο Cambridge των H.Π.A. Από το 1989, οπότε εξελέγη καθηγητής στο τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Texas A&M, College Station, έως σήμερα, που κατέχει πλέον την έδρα Mitchell/Heep της Φυσικής Υψηλών Ενεργειών, ζει και εργάζεται στο Τέξας. Είναι, μάλιστα, διευθυντής του Κέντρου Αστροσωματιδιακής Φυσικής του Κέντρου Προχωρημένων Ερευνών (HARC), το οποίο βρίσκεται στο Χιούστον του Τέξας, και από εκεί διευθύνει ερευνητικό τμήμα του World Laboratory, που εδρεύει στη Λωζάνη. Το σπουδαίο ερευνητικό του έργο στην σωματιδιακή φυσική, οι αμέτρητες δημοσιεύσεις του και οι ουκ ολίγες τιμητικές διακρίσεις που του έχουν απονεμηθεί τον κατατάσσουν ανάμεσα στους κορυφαίους φυσικούς παγκοσμίως. Γιατί να μην έχουν οι Έλληνες φοιτητές την τύχη να διδάσκονται από έναν τόσο σημαντικό επιστήμονα; Ο ίδιος απαντά σε αυτό και σε ακόμα περισσότερα:
Γιατί το ελληνικό πανεπιστήμιο δυσκολεύεται να κρατήσει τα "καλά μυαλά" της χώρας μας;
Γιατί τα ελληνικά πανεπιστήμια απαρτίζονται στην πλειοψηφία τους από ανθρώπους, που είτε δεν βγήκαν ποτέ στο εξωτερικό ή βγήκαν και γύρισαν γιατί δεν μπόρεσαν να μείνουν εκεί. Το μόνο που κατάφεραν είναι να δημιουργήσουν συντεχνίες, κάτι που τους στέρησε την αληθινή πρόοδο. Βεβαίως υπάρχουν και εξαιρέσεις, αλλά είναι απλώς εξαιρέσεις. Έχω πραγματικά μάλλον κακή γνώμη για τα ελληνικά πανεπιστήμια, και ενισχύεται η γνώμη μου από τις διεθνείς κατατάξεις. Είναι κρίμα που η Ελλάδα παραμένει μόνο «φυτώριο» μυαλών τα οποία εξάγουμε -ιδίως τώρα, μετά την «Παπανδρεϊκή Καταστροφή» (2009-2011)- και που βέβαια δεν πρόκειται ποτέ να γυρίσουν πίσω προς μεγάλη χαρά των ντόπιων παραγόντων.
Τι είναι αυτό που δε μπορεί να προσφέρει η Ελλάδα στους νέους; Είναι "κακά" τελικά τα ελληνικά πανεπιστήμια; Η απάντηση είναι απλή αν λάβουμε υπόψη μας αυτά που ανέφερα πιο πάνω. Οι νέοι χρειάζονται εμψύχωση, χρειάζονται κίνητρα για να μάθουν να ονειρεύονται, να ενθουσιάζονται, να «πετάει» το μυαλό τους, ώστε εν τέλει να απογειωθούν. Αλλά από ποιους; Από τους «κολλημένους», στους οποίους αναφέρθηκα πιο πάνω;
Τι «μαθήματα» μπορούμε να πάρουμε στην Ελλάδα από τον τρόπο που δουλεύουν οι ξένοι σε ερευνητικό και ακαδημαϊκό επίπεδο; Υπάρχει σοβαρό ερευνητικό έργο στην Ελλάδα;
Τα ελληνικά πανεπιστήμια έχουν μεγάλο πρόβλημα, για να μην πω ότι είναι «χαμένα από χέρι». Θα τολμούσα να πω να τα κλείσουν ένα διάστημα και να αρχίσουν από την αρχή. Για ποια έρευνα μιλάτε και ποιο ακαδημαϊκό επίπεδο;
Η μη έγκαιρη αντικατάσταση του νόμου 1268/1982 έφερε αυτή την καταστροφική κατάσταση: καθηγητηλίκι = δημοσιοϋπαλληλίκι, δηλαδή προαγωγές κάθε τρία χρόνια ή κάτι τέτοιο, ΑΡΚΕΙ ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΚΑΛΟ ΠΑΙΔΙ… χωρίς να υπάρχει περιεχόμενο. Ήμαρτον πια, ήμαρτον! Έλεος…

Διαβάστε περισσότερα στο: http://www.in2life.gr/features/faces/articles/218443/Face.aspx
Πηγή: www.in2life.gr